Nowe rozporządzenia o wynagrodzeniach pełnomocników profesjonalnych

W chwili wytchnienia od klimatów trybunało-pochodnych, chciałem zwrócić uwagę na zmianę dość istotną dla szczególnie pełnomocników profesjonalnych - mianowicie realną podwyżkę od dnia 01 stycznia 2016 r. stawek minimalnych z tytułu zastępstwa procesowego przed sądami. 

Podstawę prawną stanowią tutaj;

• rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności radców prawnych (Dz.U. z 2015 r. poz. 1804) - dla radców prawnych
• rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 22 października 2015 r. w sprawie opłat za czynności adwokackie (Dz.U. z 2015 r. poz 1800) - dla adwokatów.

Jest to działanie o tyle ciekawe, że przecież - po wielu latach przepychanek - od 01 sierpnia 2015 r. weszły w życie zmiany obydwu dotychczasowych rozporządzeń Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września 2002 r. (a więc sprzed 13 lat!), zarówno radcowskiego (Dz. U. z 2015 r. poz. 490), jak i adwokackiego (Dz. U. z 2015 r. poz. 461). 

Już w ramach tej, sierpniowej nowelizacji, doszło do szeregu zmian - opiszę je na przykładzie rozporządzenia radcowskiego:

• 240 zł zamiast dotychczasowych 120 zł za opróżnienie lokalu mieszkalnego (par. 9 pkt 1)
• 120 zł zamiast dotychczasowych 60 zł przy skargach na czynności komornika (par. 10 pkt 8)
• 180 zł - ha! moje podwórko - zamiast dotychczasowych 60 zł za nawiązanie umowy o pracę, uznanie wypowiedzenia umowy o pracę za bezskuteczne, przywrócenie do pracy lub ustalenie sposobu ustania stosunku pracy (par. 11 ust. 1 pkt 1) - trzykrotna podwyżka
• dopisano rozdział 3a czyli par. 12a-12e o stawkach w sprawach karnych i wykroczeniowych - jako konsekwencja rozszerzenia uprawnień radcowskich w nowym KPK - przy uchyleniu par. 13 i par. 14 ust. 1
• 60 zł zamiast dotychczasowych 360 zł (sześciokrotna obniżka!) przy uznaniu postanowień wzorca umowy za niedozwolone (par. 14 ust. 3 pkt 2) - pisałem o szantażu klauzulami tutaj.

Co się zmienia od stycznia 2016 r.?

Przede wszystkim, to nie jest kolejna zmiana starych rozporządzeń z 2002 r. - a ich uchylenie i zastąpienie nowymi z 22 października 2015 r. (co wynika wprost - u radców - z par. 22 nowego rozporządzenia). 

Bardzo wyraźne jest podwojenie stawek liczonych od wartości przedmiotu sporu, a więc dawny par. 6 rozporządzenia radcowskiego - od stycznia 2016 r. jako par. 2 nowego rozporządzenia:

§ 2. Stawki minimalne wynoszą przy wartości przedmiotu sprawy:
1) do 500 zł - 120 zł;
2) powyżej 500 zł do 1500 zł - 360 zł;
3) powyżej 1500 zł do 5000 zł - 1200 zł;
4) powyżej 5000 zł do 10 000 zł - 2400 zł;
5) powyżej 10 000 zł do 50 000 zł - 4800 zł;
6) powyżej 50 000 zł do 200 000 zł - 7200 zł;
7) powyżej 200 000 zł - 14 400 zł.

Zmienią się także kwoty stawek w poszczególnych wymienionych wprost rodzajach spraw - ponownie na przykładzie i z odniesieniem do numeracji przepisów obydwu rozporządzeń radcowskich - tylko niektóre:

• rozwód - obecnie 360 zł (par. 6a starego rozporządzenia), będzie 720 zł albo 1.080 zł przy orzekaniu o winie (par. 4 ust. 1 pkt 1 nowego rozporządzenia)
• wpis w księdze wieczystej - obecnie 120 zł (par. 7 pkt 5 starego rozporządzenia), będzie 240 zł (par. 5 pkt 5 nowego rozporządzenia)
• ochrona dóbr osobistych i praw autorskich - obecnie 360 zł (par. 10 pkt 2 starego rozporządzenia), będzie 1.080 zł (par. 8 pkt 2 nowego rozporządzenia
• rejestracja spółki - obecnie 1.200 zł (par. 10 pkt 9 starego rozporządzenia), będzie 2.400 zł (par. 8 pkt 10 nowego rozporządzenia) lub po staremu 1.200 przy  przy wykorzystaniu wzorca umowy udostępnionego w systemie teleinformatycznym (w przypadku spółdzielni - również 2.400 po nowemu, par. 8 pkt 11); drożeją również zmiany w rejestrze - z 360 zł do 1.200 lub 600 zł
• zaopatrzenie tytułu wykonawczego w klauzulę wykonalności - obecnie 60 zł (par. 10 pkt 13 starego rozporządzenia), będzie 120 zł (par. 8 pkt 14 nowego rozporządzenia
• ubezwłasnowolnienie - obecnie 240 zł (par. 6a ust. 1 pkt 6 starego rozporządzenia), będzie 480 zł (par. 8 pkt 27 nowego rozporządzenia)
• sprawy z szeroko pojętego prawa pracy - obecnie minimalnie 180 zł (par. 11 ust. 1 starego rozporządzenia), będzie minimalnie 360 zł (par. 9 ust. 1 nowego rozporządzenia); przy roszczeniach niemajątkowych - jest 60 zł, będzie 120 zł
• sprawy z zakresu ubezpieczeń społecznych - obecnie 180 zł (par. 11 ust. 2 starego rozporządzenia), będzie 360 zł (par. 9 ust. 2 nowego rozporządzenia).

Generalnie - zwyżka dwukrotna, o ile nie trzykrotna (z 360 zł pojawia się w ten sposób dość dziwnie wyglądające 1.080 zł w wielu miejscach). Pomijając sprawy pracownicze i ubezpieczeniowe, w których - patrząc na stan z lipca 2015 r. - podwyżka wynosi od 60 do 360 zł, a więc sześciokrotność. 

Nadal pozostaje górna granica w postaci sześciokrotności stawki minimalnej (par. 15 ust. 3 nowego rozporządzenia). 

Pojawia się jednak ciekawostka w postaci rozbicia na punkty przesłanek podwyższenia opłaty (również par. 15 ust. 3 nowego rozporządzenia):

3. Opłatę w sprawach wymagających przeprowadzenia rozprawy ustala się w wysokości przewyższającej stawkę minimalną, która nie może przekroczyć sześciokrotności tej stawki, ani wartości przedmiotu sprawy, jeśli uzasadnia to:
1) niezbędny nakład pracy radcy prawnego, w szczególności poświęcony czas na przygotowanie się do prowadzenia sprawy, liczba stawiennictw w sądzie, w tym na rozprawach i posiedzeniach, czynności podjęte w sprawie, w tym czynności podjęte w celu polubownego rozwiązania sporu, również przed wniesieniem pozwu;
2) wartość przedmiotu sprawy;
3) wkład pracy radcy prawnego w przyczynienie się do wyjaśnienia okoliczności faktycznych istotnych dla rozstrzygnięcia sprawy, jak również do wyjaśnienia i rozstrzygnięcia istotnych zagadnień prawnych budzących wątpliwości w orzecznictwie i doktrynie;
4) rodzaj i zawiłość sprawy, w szczególności tryb i czas prowadzenia sprawy, obszerność zgromadzonego w sprawie materiału dowodowego, w szczególności dopuszczenie i przeprowadzenie dowodu z opinii biegłego lub biegłych sądowych, dowodu z zeznań świadków, dowodu z dokumentów, o znacznym stopniu skomplikowania i obszerności.

Czyli można będzie skasować stosownie lepiej za inwencję w zakresie kwestii spornych.

Podobnie, jak w przypadku rozporządzenia dotychczasowego z uwzględnieniem zmian od 01 sierpnia 2015 r.:

§ 21. Do spraw wszczętych i niezakończonych przed dniem wejścia w życie rozporządzenia stosuje się przepisy dotychczasowe do czasu zakończenia postępowania w danej instancji.

Jako, zawieszony ale jednak, radca prawny - ja się cieszę. Tylko zastanawiam się, czy to nie jest nieco przedobrzone - bo zgodnie z par. 2 pkt 4 nowego rozporządzenia, za pozew z wartością przedmiotu sporu 5.001 zł należy się pełnomocnikowi... 2.400 zł kosztów. Czyli praktycznie 50%.